Książka
opowiada o intelektualno-emocjonalnej rozgrywce między geniuszem z
prowincjonalnego miasteczka – Zdzisławem Grzeczyńskim – a
pierwszym sekretarzem Komitetu Centralnego w latach 1970-1980,
Edwardem Gierkiem.
Ta
realistycznie-surrealna historia nawiązuje tym samym m.in. do znanej
„Apelacji” Jerzego Andrzejewskiego oraz „Obłędu” Jerzego
Krzysztonia, będąc jednocześnie oryginalną próbą opisania
rzeczywistości PRL-u z kontestacyjnego, acz niepozbawionego
elementów sentymentalnych, punktu widzenia wobec ówczesnych
realiów.
Po podwyżce
cen cukru oraz innych produktów spożywczych w czerwcu 1976 roku,
Grzeczyński decyduje się porwać Gierka i zmusić go do odwołania
tej, społecznie nieakceptowanej, decyzji politycznej. Swój plan
stara się zrealizować z pomocą dwóch przyjaciół:
spauperyzowanego w czasach PRL hrabiego Bobkowskiego oraz
sąsiada-pijaka Łaziebnika.
W tle
opowiadanej historii występują politycy rządzący dziś Polską, a
wówczas – młodzi działacze tworzącego się właśnie ruchu
demokratycznej opozycji wobec komunistycznego reżimu.
Narratorem
opowieści jest cioteczny wnuczek Grzeczyńskiego, niespełna
sześcioletni przedszkolak Piotruś, co pozwala autorowi wprowadzić
elementy naiwnego spojrzenia na rzeczywistość, a także stawiać
fundamentalne pytania moralne oraz egzystencjalne.
Autor pisze o
sporach ideologicznych, które – zrodzone w dawnym systemie
politycznym – nadal dzielą Polaków. Żongluje jednocześnie
konwencjami literackimi: od satyry do powieści sensacyjnej oraz
językowymi – od paskowsko-sienkiewiczowskiej archaizacji do
strumienia świadomości.
Zakończenie
powieści nie tylko zaskakuje czytelnika, ale stanowi również
ironiczny wariant obecnej w dyskursie społecznym tezy, że Edward
Gierek był dobrym przywódcą, tylko nie zdążył doprowadzić
swoich planów do końca.
Piotr
Milewski (ur. 1964 w Warszawie) – dziennikarz, publicysta, pisarz,
absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1989 roku
mieszka w Nowym Jorku.
Korespondent
Radia ZET (od 1992 roku), w latach 1992-2012 także dziennikarz
nowojorskiego Nowego Dziennika – jako reporter, recenzent wydarzeń
kulturalnych oraz redaktor dodatku „Cały ten zgiełk”; w latach
1996-1998 korespondent telewizyjnego Teleekspresu (TVP1); w latach
2001-2005 zagraniczny współpracownik „Tygodnika Powszechnego”;
w latach 2001-2010 korespondent TVN24; korespondent tygodnika
„Wprost” (2010-2012) – a obecnie polskiej edycji tygodnika
„Newsweek” (od roku 2012).
Publikował w
licznych polskich periodykach – m.in. w „Gazecie Bankowej”,
„PRESS-ie”, „Przekroju”, „Sukcesie”, „Gazecie
Wyborczej”.
Debiutował
jako poeta w miesięczniku „Poezja” (1984 r.), opublikował tomik
wierszy „PUNK” (1985). Jest także autorem zbioru opowiadań
„Szkice glanem” (2009), nominowanego do Paszportu „Polityki”
oraz powieści „Rok nie wyrok” (nagrodzonej laurem „Książka
Zimy 2007/2008 Poznańskiego Przeglądu Nowości Wydawniczych).
W latach
1980-1988 wokalista m.in. zespołu „Górna Grupa”.
